Mijn moeder is geen keukenprinses en dit is een understatement.
Ik kan gerust stellen dat ik in mijn jeugd culinair ben mishandeld.
Ik zal zo’n 10 jaar oud geweest zijn toen ik bij thuiskomst een vreemde exotische geur rook. Het hing als een onheilspellende weeïge walm boven ons tuinpaadje. Ik rook het al een paar meter voor de scheurdeur. Ja, wij betraden ons huis altijd via het aangrenzende schuurtje in plaats van via de nooit gebruikte voordeur.
Bij binnenkomst veranderde de weeïge exotische walm in een penetrante, scherpe lucht waar de tranen van in mijn ogen sprongen. En eenmaal aan tafel, bij het lichten van het pannendeksel, ontplofte er een aromatische molotovcocktail in ons gezicht waarbij mijn broer en ik achterover tegen onze stoelleuningen werden geslagen en we, ter plekke astmatisch geworden, naar adem hapten.
‘Eten!’, zei mijn moeder gebiedend. ‘Dit is een nieuw recept uit de Libelle en het is lekker…..Rodekool met kruidnagels’. Ze boog hierbij nukkig voorover in de haar gebruikelijke eethouding. Haar linkerarm om haar bord gekruld, steunend op haar elleboog en onderarm. Dit zag er altijd uit alsof ze ten koste van alles wilde voorkomen dat iemand eten van haar bord pikte.
Een volslagen overbodige handeling. Niemand zou het bij deze mislukte maaltijd een seconde in zijn hoofd hebben gehaald ook maar een kruimel van haar bord te stelen. Na de opvoedkundige eerste en enige ‘je-moet-alles- tenminste-hebben-geproefd-hap’, schoven wij de borden stinkende smurrie zo ver mogelijk bij ons vandaan. Ook mijn moeder gaf het trouwens na één hap op. Verder geen woord vuil makend aan de situatie en zeker niet ingaand op onze verwensingen.
Koken is een kunst. Een vak apart waar mijn moeder nog steeds niet in uitblinkt. Ik denk dat onze jeugd er in dat opzicht zeker toe heeft bijgedragen dat mijn broer kok is geworden. In de afgelopen jaren heeft hij al meerdere keren heerlijke veel-gangen-diners voor ons gekookt. Hij is het die in culinair opzicht alles goed heeft gemaakt.
Als ik hem bezig zie in de keuken dan heeft het maken van een goed gerecht veel overeenkomsten met zingen. Wanneer je een bepaalde klankkleur wilt voeg je net als bij koken, in de juiste verhouding en naar persoonlijke smaak, verschillende ingrediënten samen.
Een van die ‘vocale ingrediënten’ is bijvoorbeeld ‘Twang’ (zeg: tweng’). De laatste jaren is het begrip Twang als term erg populair geworden in de wereld van de zangtechniek maar als zodanig bestaat het gegeven al veel langer.
Andere woorden die eveneens worden gebruikt en hetzelfde betekenen zijn bijvoorbeeld: ‘Scherpte’, ‘Kern’, ‘Zilver’, ‘Peng’, ‘Ping’, ‘Draagkracht’, Projectie’, ‘Resonantie’, ‘Squillo’, ‘Nasale Twang’, ‘Orale Twang’, ‘Trompet-geluid’, Zangers-Formant’ of ‘Core’.
Zelf vind ik ‘scherpte’ de meest fijne term om te gebruiken in mijn lespraktijk. Waarschijnlijk omdat het een doodgewoon Nederlands woord is wat ook – en misschien wel juist daardoor – zeer duidelijk aangeeft wat er in klank van de leerling wordt gevraagd.
‘Scherpte’ kun je in meer of mindere mate als ingrediënt toevoegen aan de gewenste totaliteit van de klank. Je kunt de klank – naar smaak – zo scherp maken als je zelf wilt. Luister bijvoorbeeld maar eens naar het lied ‘My new Philosophy’ uit de Musical ‘Your a good man Charlie Brown’ , gezongen door Kristin Chenoweth’.
Sommige zullen dit penetrant vinden klinken en misschien zelfs wel lelijk, terwijl anderen het juist heel mooi vinden.
Toegegeven; ook aan het toevoegen van scherpte zitten grenzen. Ook hier geldt dat overal waar ‘TE’ voor staat niet fijn meer is om naar te luisteren. Maar wat is ‘TE’ en wie bepaalt dat? En hoe komt die scherpte anatomisch eigenlijk tot stand?
Hierop zal ik antwoord geven in mijn volgende column.
Tot die tijd kijk ik zeker uit met de hoeveelheid kruidnagels die ik aan de rode kool toevoeg. En misschien ter geruststelling ; mijn moeder gebruikt ze sowieso nooit meer sinds die ene keer lang geleden. Ze had het recept in de Libelle destijds niet goed gelezen en in plaats van één of twee kruidnagels een half potje in de pan gegooid.
Copyright: Marga Zwirs
Marga Zwirs is zangdocent. Zij is eveneens oprichter en directeur van Zangschool Rotterdam. Ze werkt ruim 28 jaar met individuele leerlingen en met groepen volwassenen en kinderen. De visie van Rotterdam is; ‘Iedereen kan leren zingen’. Uniek in Rotterdam zijn de technieklessen waarin de werking van de zangstem op een heldere en inzichtelijke manier wordt uitgelegd en toegepast. Dit met als doel iedereen de vrijheid te geven te klinken zoals hij wil. Marga Zwirs is 'Certified Master Teacher' in de wetenschappelijk onderbouwde Amerikaanse zangmethodiek Estill Voice Training (EVT). Tevens is zij 'Universal Voice Master Teacher' bij het Universal Voice Institute in Amsterdam.
Website: www.zangschoolrotterdam.nl
Youtube:https://www.youtube.com/channel/UCLLrPcmDS3zE8mS9FVF0cLw
Estill Voice International: https://www.estillvoice.com/instructors/view/399
Facebook: https://www.facebook.com/Zangschool-Rotterdam-483442575036893/