Elke maand nodigen wij iemand uit voor deze rubriek die actief is in de zangwereld. Wij zijn vooral benieuwd naar het pad dat de persoon heeft bewandeld in haar/zijn carrière. Wat waren de mooie en minder leuke ervaringen? Tips, tricks, do's and don'ts... Leuk om te lezen! Aan elke persoon worden elke maand (bijna;) dezelfde vragen gesteld.
Deze keer staat In The Spotlight:
(Artiesten)Naam?
Haha, nou gewoon Esther van Es. Ik moet zeggen, dat ik vroeger wel een andere naam gebruikte. Dat was toen ik met mijn eigen werk optrad. Ik noemde mijzelf Karol. Dat was eigenlijk omdat ik er wat moeite mee had om mijn eigen naam te gebruiken. Alsof ik dan alles van mezelf prijsgaf. Daar heb ik geen last meer van, hoor…
Beschrijf jezelf in 5 woorden:
Ondernemend, invoelend, creatief, humor en positief.
Altijd al zangeres willen worden?
Nou, altijd weet ik niet. Er is wel even geweest dat ik dierenarts wilde worden. Ook wilde ik een poosje kapper worden. Maar, sinds mijn 19e wist ik dit wel zeker, ja.
Zit het zingen in de genen/heb je een muzikale familie?
Nou nee, niet perse. Er zal misschien wat muzikaals doorheen hobbelen, maar dat is dan niet tot uiting gekomen. Zo zie ik ook bij mijn eigen kinderen, dat ze echt muzikaal zijn maar niet structureel een instrument oppakken. Ze gapen en geeuwen trouwens wel in toonladders.
Wanneer ben je echt serieus begonnen met zingen?
Na jaren in het kinder- en jeugdkoor te hebben gezongen startte ik met vrienden voor het eerst een band. Ik was toen 16 en dat namen we heel serieus! Daar vloeiden wat andere projectjes uit en toen ik 20 was deed ik auditie voor het Conservatorium van Rotterdam.
Heb je een opleiding gevolgd of zangles gehad?
Mijn eerste zanglessen volgde ik voorafgaand aan mijn auditie. Dat was bij een klassiek zanger a la Pavarotti. Daarna werd ik aangenomen en volgde ik de opleiding Zang Pop/Jazz aan het conservatorium.
Welke zangtechniek is voor jou het meest effectief?
Pfoei! Ja, dat is sinds een paar jaar het Universal Voice Systeem. Na mijn opleiding in Rotterdam ben ik mij blijven verdiepen in methoden en technieken. Ik deed daar dan cursussen in of nam lessen. Weliswaar, het was toen ik bij Universal Voice kwam dat ik echt durfde te investeren in een nieuwe opleiding. Daar heb ik geen moment spijt van gehad. Wat heeft een stem nodig? Kan iemand laten horen wat hij/zij wil laten horen? Zo niet, dan ga je kijken wat je gaat inzetten om te trainen. Als popzangeres heb ikzelf baat bij klassieke oefeningen en baat bij het trainen van bepaalde klankkenmerken. Als mijn stem niet lekker loopt, dan weet ik wat ik moet doen. Een ander heeft wellicht wat anders nodig.
Schrijf je zelf nummers? En voor wie bijv.?
Niet meer. Toen ik schreef was dat ook voor mij alleen, niet in opdracht. Er zal misschien weleens iets geschreven zijn voor iemand anders, maar ik kan me dat niet herinneren. Niks groots dus.
Waar zing je nu zoal?
Twee jaar geleden rondde ik mijn optredens af met mijn 80’s Trip Down Memorylane. Dat was een muzikaal theatrale one-womanshow. Toen kwam Covid. Ik loop al een poosje rond met ideeën voor een nieuw programma, maar ik heb besloten dat dit echt de tijd niet is. Voorstellingen worden nog gecanceld en wat speelt is wat eerder is afgeblazen. Deze hele periode kost iedereen al aardig wat focus en energie. Dat kan beter benut worden voor dingen die al lopen. Heb ik besloten iig.
Nog grote ambities?
Er zijn dingen die ik gewoon heel graag doe. De intrinsieke waarde daarvan moet kloppen. Als ik er liefde en kennis in kwijt kan, dan is het goed. Dat kan zijn zelf zingen of iets maken, of iemand laten zingen.
Een switch naar Voice-Over…
Je bent ook actief als Voice-Over. Hoe ben je daarin terechtgekomen?
Alweer wat jaartjes geleden heb ik heel leuke lessen genomen bij Ben Maasdam. Ben doet veel voice-over werk. Mijn eerste opdracht was voor de KRO. Een programma waarin ik gevonden brieven uit de VOC-periode mocht opnemen. Erg leuk. Ik las de brieven voor die geschreven waren door een vrouw waarvan haar man hoge status had op een schip. Liefdesbrieven eigenlijk. Ook heb ik reclames gedaan, bedrijfs spotjes en informatiefilmpjes. Toen kwam de economische crisis en werd voice-over veelal ingesproken door bedrijfseigenaren zelf. Men moest besparen. Omdat ik niet al vol in die business zat heb ik er niet veel energie ingestoken. Maar, ik vind het ontzettend leuk om te doen. Zou ook graag luisterboeken inspreken.
Kan iedere zanger/zangeres Voice-over worden met een goede zangtechniek?
Voice-over zijn heeft vooral te maken met inleven en acteren. Op alle levels. In alle gevallen moet je voelen wat nodig is om over te brengen waar het om gaat. Sommigen spreken dingen in waarvoor ze alleen hun spreekstem nodig hebben. Anderen spreken dingen in waarvoor ze het uiterste uit hun stem moeten halen. Nee, ik denk niet dat je goede zangtechniek nodig hebt. Een beetje functionerende stem is natuurlijk wel handig.
Veel zangers kunnen al acteren en veel acteurs blijken ook te kunnen zingen. Dat verbaast me niks. Het gaat in beide gevallen over inlevingsvermogen en tot uiting brengen van gevoelens en boodschappen.
In o.a. welke producties kunnen we jouw Voice-Over stem horen?
Je hoort mij niet terug in producties. Na die economische crisis heb ik van voice-over geen werk meer gemaakt, zeg maar. Dat wil ik wel hoor, en er komt wel eens een opdracht langs, maar dat is zeldzaam. Het zou leuk zijn, maar dan moet ik daar eerst zelf weer even werk van maken. Voor wie dit leest, mijn demo staat op mijn website. Haha… Lijkt me heerlijk om er weer meer mee te doen.
Een switch naar Zangdocent...
Je bent ook gecertificeerd Zangdocent. Hoe lang doe je dat al?
Sinds mijn 24e.
Wat is voor jou de definitie van een 'goede' zanger/zangeres?
Iemand die het verhaal weet te vertellen en die met zijn stem kan laten horen wat hij/zij kwijt wil.
Vaak vinden ‘het publiek’ en juryleden van bijv. TVOH dat je pas goed kunt zingen als je harde en hoge uithalen levert. Wat vind jij daarvan?
Ja, idd. Weet je, het is indrukwekkend als iemand verder, hoger, harder kan dan ‘jij’. Daarin herkennen we talent, de gave van een lichaam dat dat kan. Alleen, ik mis de ingetogenheid, het verhaal. Ik weet niet precies hoe het nu is, maar het is om die reden dat ik al heel lang niet meer naar het programma kijk. Moet zeggen dat ik ook niet zo gek ben op bombastische programma’s. Het is meer de stijl ervan die ervoor zorgt dat ik niet klaar zit op zaterdagavond. Is het nog wel op zaterdagavond? Haha…
Wat is jouw lesstijl?
Oplossingsgericht en positief. Mensen komen doorgaans binnen met een probleem. Ik vraag altijd: Wat is je wens? Het is erg belangrijk om te zien wat of waar je iets mist, waardoor jij niet kan laten horen wat je wilt. En dat is waar het om gaat, toch? Dat geldt voor alle niveaus.
Wat vind jij belangrijk om mee te geven aan een leerling?
Zingen is als sporten. Herhaal, herhaal en herhaal. Breid je mogelijkheden uit, tel je winsten en ga weer verder.
Waar ben je trots op in jouw carrière als Zangdocent?
Ik ben er trots op, dat ik nooit ben gestopt binnen een sector die soms door heel zware tijden gaat. Cultuur staat in Nederland niet bovenaan. Er worden geen hoge inkomens in verdiend en het is soms buffelen. Het is een te leuk en te mooi vak. Het geeft me plezier, ondanks zware periodes.
Wie zou je nog wel eens een zanglesje willen geven?
Gevaarlijke vraag, hoor! Haha. Dit vak bestaat uit momentopnamen. Dat is een van de stressfactoren. Je hoort dus natuurlijk weleens iemand iets doen waarvan je hoort dat het niet de goeie dag is. Dat zou alle respect mogen verdienen. The Show Must Go On. Er zijn ook artiesten waarbij je herhaaldelijk hoort dat het makkelijker kan, dat er een probleem op te lossen valt. Die gun ik zanglessen. Hopelijk hebben zij nog genoeg eerlijke mensen om zich heen die dat durven aan te kaarten.
Terug naar Zangeres…
Naar welke zangeres luister je het liefst?
Oh jee! Nou, als ik moet kiezen, dan denk ik toch Whitney Houston. Altijd weer onder de indruk van haar. Niet te evenaren. Haar gemak, een gouden strot.
En welke zanger raakt jou het meest met zijn stem?
Mijn hele leven al ben ik gek van Prince. Maar, die zet ik niet zozeer op voor zijn stem als wel voor alles wat zijn muziek me geeft. Als ik hem opzet krijg ik een mega kick.
Dat wilde ik even kwijt. haha.
Van Michael McDonald krijg ik ook een kick, qua stem en muziek. Heerlijk. Als we het hebben over zingen met ziel…
Waar/op welke gelegenheden treed je het liefst op?
Zaaltjes, gelegenheden waar iedereen luistert. Al lang geleden heb ik besloten alleen nog op te treden voor luisterpubliek. Heerlijk. Samen de avond beleven en delen.
Hekel aan in dit vakgebied?
Moeilijke vraag, maar het eerste waar ik aan denk is het buffelen. Het is hard werken en in saldo verdien je dat niet terug. Verzekeren en pensioen opbouwen is iets wat niet gaat. Dat vind ik erg moeilijk in tijden. Ook ik heb periodes gehad waarin ik om persoonlijke redenen niet kon werken. Dat is zuur. Nogmaals dat is de sector. De tarieven zijn ‘bepaald’. In andere sectoren liggen die een stuk hoger. Het mooie, maar ook moeilijke, is dat ‘wij’ daar niet minder hard van gaan werken. Integendeel. En die balans is wel eens zoek.
Wat doe je liever: lesgeven, voice-over of zingen?
Lesgeven doe ik het meest en heel erg graag. Daarin zoek ik graag variatie, zoals projectkoren, individuele lessen, coaching. Voice-over zou ik graag weer meer doen en zingen is voor mij heel belangrijk. Mijn stem moet werken en het goed doen, anders zit ik niet goed in mijn vel. Met of zonder publiek. Qua tijdsverdeling zitten de meeste uren in mijn zangpraktijk.
Wat is je leukste opdracht/project in je zangcarrière?
Och jee… er is zoveel geweest. Maar, ik denk dat dat mijn theatervoorstellingen zijn geweest. The More The Mary met Tom Waits in a New Coat of Paint en mijn solo show 80’s Trip Down Memorylane.
Je hebt al aardig wat km’s gemaakt en successen behaald in dit vak. Valt het mee of tegen om succesvol te worden en te blijven? Hoe pak jij dat aan?
Altijd blijven ontwikkelen. Altijd nieuwsgierig blijven. Is voor veel van mijn collega’s geen probleem. De echte ondernemer is toch gezegend met een strooiseltje ADHD! Tegelijkertijd de grootste valkuil, natuurlijk.
Heb je wel eens een nare ervaring gehad in je zangcarrière en hoe ben je daar mee omgegaan?
Zeker. In 2014 is een aangeboren cyste verwijderd uit mijn linker stemplooi. Dat was een moeilijke tijd. Voorafgaand functioneerde mijn stem helemaal niet meer goed en na de operatie heeft het bijna een jaar geduurd voor ik weer mijn oude bereik haalde. Bij het verwijderen van een cyste wordt de stemplooi opengesneden. Dat geeft een inwendig litteken. Het was zwaar en het hele proces van aanmodderen vergde veel geduld. Hele kleine stapjes. Maar, ik zou geen echte creatief ondernemer zijn als ik daar niks mee deed. Ik heb er blogs over geschreven, met humor uiteraard, anders kom je er niet doorheen. Ook als lezer niet. Ook heeft het mij gestimuleerd nog veel meer bij te leren over de stem. Mooi is dan ook dat er nu mensen aankloppen bij mij die moeilijkheden hebben met hun stem of na een operatie weer op de rit moeten komen.
Met welke collega zou je nog een keer samen op het podium willen staan?
Nou, doe dan maar Michael McDonald. Ik wil zijn koortje wel zijn!
Hoe treft de Coronacrisis jouw activiteiten?
2020 was natuurlijk waardeloos. Externe opdrachten werden gecandeld. Alle zanglessen gingen een periode online. Een geweldige uitkomst, maar elkaar in het echt zien geeft zoveel meer energie. Gelukkig durft men nu weer activiteiten op te zetten in de hoop dat het door kan gaan. Dat geeft mij dus weer meer variëteit in mijn werk.
Zijn er, naast dat je minder kunt optreden voor publiek, bijv. nieuwe (en blijvende) activiteiten uitgekomen?
Nou, niet perse anders dan daarvoor, hoor. Gelukkig weer meer afwisseling. Wel heb ik in 2022 een paar mooie projecten staan met mijn Projectkoor.
Wat zou er in de muziekwereld veranderd moeten worden (buiten de coronamaatregelen om, maar meer in het vakgebied zelf)?
Nou, dat iedereen van kwaliteit Fair Pay wordt betaald en dat iedereen ook Fair Pay durft te rekenen. De sector verhogen van binnenuit. Durf ook een Nee te accepteren.
Doe je nog iets anders naast zingen, voice-over en lesgeven? Misschien vergeet ik iets, maar ik geloof het niet. Ik ga graag de natuur, houd erg van voorstellingen, waaronder toneel, en houd van koffie op een leuke plek. Tuinieren ben ik ook gek op. Oh ja, hetgeen dat ik het allerliefste doe is wandelen in de bergen. Als ik deze dingen kan doen kom ik tot rust en blijf ik geïnspireerd.
Heb je nog een goede tip voor je collega's?
Blijf nieuwsgierig en blijf bijleren.
That’s all! Nog een laatste vraag…
Wie zou je graag de volgende keer In The Spotlight willen zien?
Zangeres Simone Roerade. Zij heeft zojuist podcasts "She Too" opgenomen. Vrouwen in de muziekwereld.
Deze zangeressen stonden in 2021 In The Spotlight
